چارچوب نظری پویایی شناسی گروهی و کارآیی گروهی

با پیشرفت فن آوری و پیچیده شدن فعالیتهای سازمانی به جرأت می توان مدعی شد که دوران کار فردی به سر آمده و امروزه مدیریت و رهبری قبل از آنکه مترتب بر افراد باشد، مدیریت بر گروههای کاری است. مدیران در حال حاضر لازم است قدرت ایجاد گروههای کارآمد و پویا و همچنین هماهنگ ساختن آنان را دارا باشند و بتوانند نقش خود را در مقام هماهنگ کننده گروه، رهبر و اعضای آن به طور موثری اجرا کنند. فعالیت گروهی وقتی زاینده و بارور است که به وسیله افرادی مبتکر و نوآور صورت پذیرد. آدمکهای ماشینی و بوروکراتهایی که به شکل پیچ و مهره های یک سازمان یا دستگاه عمل می کنند، مسلما خلاقیت لازم را برای فعالیت گروهی به صورت پویا ندارند. بنابراین بهره برداری از تجربه ها و دانش گروهی در حل مسائل و مشکلات اداری یک ضرورت تاریخی و یک مسئله حیاتی است. مشکلات و مسائل امروزه، دارای آن چنان ابعاد گسترده و پیچیده ای است که حل و فصل آنها، اطلاعات، تخصص و تجربه های گوناگونی را طلب می کند. یک تصمیم جزئی و کوچک در خصوص یکی از نهادهای سیاسی و اداری، آثار و نتایج بسیار متنوعی بر دیگر اموری که حتی در محدوده مسئولیتهای آن واحد یا نهاد سیاسی نیست، باقی می گذارد. به طور مثال یک تصمیم اقتصادی که منجر به افزایش قیمت یک نوع کالا می شود، باعث افزایش قیمت چندین قلم کالای دیگر و ... شده و در نتیجه در امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... اثر می گذارد. این تأثيرات ذاتا ماهیتی گسترده تر و فراتر از آنچه که در آغاز تصور می شد، به دنبال خواهد داشت. به منظور استفاده از تجربه ها و اطلاعات گروهی و جمعی - بویژه در تصمیم گیری - به منظور حل مسائل بنیادی در هر جامعه ای، نیاز به گردآوری اطلاعات، تجربه ها و خلاقیتهای گروهی مدیران و رهبران ذیربط آن جامعه وجود دارد. انجام فعالیتهای گروهی و جمعی از قبیل انجام پروژه ها به صورت تیمی، برگزاری انواع همایشها، تشکیل شوراها، کمیته ها و کمیسیونها و تشکیل گروههای عملیاتی و ... در سطوح مختلف سازمانها، اعم از دولتی و غیردولتی، رسمی و غیررسمی همگی ضرورت تفکر و تصمیم گیریهای گروهی را تصریح می کند(احمدیانپور، 1378)

روش علمی در زمینه کار جمعی و کار گروهی و پویایی آن، بازگشت به زمانهای گذشته دارد. ادیان الهی و مذاهب مختلف، کار جمعی را زمینه ای برای کوششهای عبادی، سیاسی پیروان خود می دانند و آن را به عنوان ابزار نیرومند اداری و سیاسی می پذیرند. در اندیشه والای مکتب اسلام به تفکر، نظریه و شخصیت افراد به عنوان عوامل رشد دهنده، توجه شده است. با کار جمعی و مشارکت دادن افراد بهتر می توان تفکر و شخصیت آنها را رشد داد. بررسی و مطالعه آیات قرآن و اقوال، رفتار و تقریر معصومینبه روشنی بیانگر نگرش مثبت اسلام به کار جمعی است. در عصر حاضر پرداختن به مسئله گروهها و پویایی آنها از دید مدیریت، مستلزم آگاهی از توسعه و پیشرفت تاریخی تفکر مدیریت بوده و برای همه مدیران حائز اهمیت است. همان طور که مطرح شد، درک نظریه مدیریت معاصر و اعمال آن در این زمینه، بدون درک پیشینه تاریخی، اگر غیر ممکن نباشد، دشوار نابراین عصر پیش از مدیریت علمی به سالهای قبل از ۱۸۸۶ بر می گردد که با انتشار کتاب " ثروت ملتها" اثر "آدام اسمیت" شروع شد که بر تحقیق در مورد دانش مدیریت تأکید داشت. مدیریت علمی ( از سال ۱۸۹۸ تا به امروز) عموما به "فردریک تیلور" نسبت داده می شود. هدف مدیریت علمی، تنظیم یا وضع اصول مدیریت در راستای استفاده هر چه بهینه تر از نیروی کار است. اگر چه تیلور، برجسته ترین شخصیت در عرصه مدیریت علمی بشمار می رفت، ليكن شخصیتهای دیگری از جمله "فرانک بی"، "لیلیان ام. گیلبرت" و "هنری گانت" نیز در این زمینه سهم عمده ای بر عهده داشته اند. مدیریت اداری از ۱۹۱۶ تا زمان حاضر بیشتر به لحاظ تأكيد بر الگوهای کار، با هدف آموختن رموز موفقیت اجرایی دارد. جالب است که این دوره شاهد تحقیقات و بررسیهای "هنري فايول " و ۱۴ اصل مشهور وی در مورد مدیریت بود. البته در این میان نقش "ماکس وبر" را که مطالعات وی در مورد دیوانسالاری منجر به پیدایش نظریه سازمان معاصر گردید، نباید نادیده گرفت. اعتبار و شهرت "چستر بارنارد" را هم باید مرهون نظریه "پذیرش اختیار دانست(مشبکی، 1377).

 

 

همچنین محصولات مشابه زیر پیشنهاد می شود:

بررسی ادراک مدیران نسب به نقش رهبری شان در افزایش پویایی گروهی دبیران

شناسایی رابطه بین عوامل فرهنگ سازمانی و پویایی گروهی کارکنان آموزش و پرورش

پویایی گروه از نظر روانشناسی اجتماعی

فرا تحلیل و مروری نظام مند بر مطالعات پویایی گروهی در پایگاه مقالات علمی

مفاهیم بنیادی در پویایی گروه ها

پویایی گروه و گروه سنجی

رابطه سبک رهبری مربیان ورزشی و پویایی گروهی ورزشکاران

پویایی گروهی ابزاری برای موفقیت مدیران